15:52 იესო ქრისტეს წმიდა ვნებათა ხსენება | |
საკუთარი ხალხისაგან უარყოფილი სამყაროს მეუფე ჯვარზედ აღესრულა; ზეციური სიყვარული გაითელა ადამიანური სიძულვილით; ნათელი ჭეშმარიტი შეურაცხყოფილი იქნა სიცრუითა და ადამიანური ღალატით. რა ჩააცხრობდა ზეციური მამის მრისხანებას, როგორი ღვაწლი გამოისყიდდა კაცობრიობის ამ ახალი ცოდვით დაცემას. რას წარმოადგენდა მთელი სამყარო და თვით ზეციური ძალები ძე ღმრთისას დანთხეული სისხლის თუნდაც ერთი წვეთის წინაშე?.. გოლგოთიდან ყველაფერი ხელისგულივით მოჩანდა. ნათელი იყო ყოველივე და სამყარო განაჩენს ელოდა. განაჩენი წარმოითქვა ნაგვემი, შეურაცხყოფილი, ტანჯული ძე კაცისას მიერ: „მამაო, მიუტევე ამათ, რამეთუ არა იციან, რასა იქმან“. აღსრულდა რაღაც დიადი, განუზომლად მნიშვნელოვანი და იდუმალი. მოხდა დაცემული ადამის აღდგინება, ქრისტეში ადამიანის ღმერთთან შეერთება, ცოდვების წარხოცვა, სიცოცხლის განახლება. მამის მიერ მოცემული საქმე აღასრულა ძემ. მამისადმი სრული მორჩილების გზა ბოლომდე განვლო. აღსრულდა ადამიანური სიმართლეც: ის სიყვარული, რაც ერთმა შეიძლება ყველას მისცეს, მიეცა ქვეყანას; ის ბოროტება, როგორიც შეიძლება ამ სოფელმა ერთს დაატეხოს, ქრისტეს ხვედრი შეიქნა. კაცობრიობამ გოლგოთაზე გაასამართლა ქრისტე, მაგრამ გოლგოთაზევე გასამართლდა კაცობრიობაც. გოლგოთაზევე დასრულდა ადამის მოდგმის ქრისტიანობამდელი ისტორია. მართალია, იუდეველებმა ჯვარს აცვეს უფალი, მაგრამ სამაგიეროდ თითქმის მთელმა მაშინდელმა წარმართულმა სამყარომ თაყვანი სცა ჯვარცმულს, როგორც ღმერთს და ამით ქრისტეს ვნების გზა სამყაროს გადარჩენის, ბოროტებისა და ცოდვის უფსკრულიდან მისი აღმოყვანის გზად აღიარა. ქრისტეს ჯვართან ჯვარცმისას შეკავშირდა სამყაროს მთელი ბოროტება და იქვე, ჯვარცმისას, ჯვართან მოხდა ამ ბოროტების დამარცხება. დამარცხება, ასე რომ სწყუროდათ ბოროტებისა და ძალადობის გარემოცვაში მცხოვრებ სიმართლის მაძიებელთ. ქრისტეს ჯვრით დასრულდა ძველი ცხოვრება და დაიწყო ახალი, რომელშიც აღორძინდა ადამიანის სული. გოლგოთაზე ნათლად გამოიკვეთა საშინელება გზისა, კაცობრიობა რომ ვიდოდა ქრისტემდე. ადამიანს საშუალება მიეცა სინანულისა. გოლგოთა იყო ბრძოლა სიკეთისა ბოროტებასთან, ნათლისა ბნელთან, ქრისტესი ამა სოფლის თავადთან. და ქრისტემ სძლია ამ სოფელს! დავით გურამიშვილი მოთქმა ხმითა თავ-ბოლო ერთი ვაი, რა კარგი საჩინო რა ავად მიგიჩნიესო! ბოროტისაგან კეთილი შურით ვერ განარჩიესო, მაცხოვნებელი შენ მათი წამწყმენდლად მიგიჩნიესო, დიდება მოთმინებასა შენსა, უფალო იესო! ვაი, რა კარგი საჩინო რა ავად მიგიჩნიესო! ღვთის საიდუმლო გაგტეხეს, გულში ვერ დაგიტიესო, ოცდაათ ვერცხლად გაგყიდეს, ისიც კი განაბნიესო, დიდება მოთმინებასა შენსა, უფალო იესო! ვაი, რა კარგი საჩინო რა ავად მიგიჩნიესო! შეგიპყრეს თვისი დამხსნელი, საბელი მოგახვიესო; მაგრა შეგიკრეს ხელები, უფალსა არა გთნიესო, დიდება მოთმინებასა შენსა, უფალო იესო! ვაი, რა კარგი საჩინო რა ავად მიგიჩნიესო! ავაზაკზედა გაგცვალეს, ბარაბა მათ ირჩიესო; ურიგო სიტყვა შეგკადრეს, გაგლანძღეს, გაგათრიესო, დიდება მოთმინებასა შენსა, უფალო იესო! ვაი, რა კარგი საჩინო რა ავად მიგიჩნიესო! ფრჩხილთა გიყარეს ლერწამი, ნუნები აგატკიესო, ყვრიმალს გცეს თვალებ-აკრულსა. გკითხეს: ვინ გცემა, თქვი ესო? დიდება მოთმინებასა შენსა, უფალო იესო! ვაი, რა კარგი საჩინო რა ავად მიგიჩნიესო! ბრალი ვერ გპოვეს, დაგსაჯეს, პილატე მოგისიესო, ბრალობის სისხლი თავზედა შვილითურთ გარდინთხიესო. დიდება მოთმინებასა შენსა, უფალო იესო! ვაი, რა კარგი საჩინო რა ავად მიგიჩნიესო! ხელ-დაბანილთა შოლტით გცეს, მსხვერპს სისხლი შეურიესო; დაგადგეს ეკლის გვირგვინი, გოლგოთას მიგიწვიესო, დიდება მოთმინებასა შენსა, უფალო იესო! ვაი, რა კარგი საჩინო რა ავად მიგიჩნიესო! შესამოსელი გაგხადეს, ქლამინდი მოგახვიესო! ჯვარზედ გაგაკრეს. ხელ-ფეხთა ლურსმანი გაგიწიესო, დიდება მოთმინებასა შენსა, უფალო იესო! ვაი, რა კარგი საჩინო რა ავად მიგიჩნიესო! წყალი ითხოვე, მოგართვეს, ძმარში ნაღველი რიესო; წმინდასა შენსა საღმრთოსა გვერდსა ლახვარი მიესო, დიდება მოთმინებასა შენსა, უფალო იესო! ვაი, რა კარგი საჩინო რა ავად მიგიჩნიესო! მოგკლეს უბრალო ბრალითა, ქვეყანა შეარყიესო; მზე დანაბნელეს, მთვარეცა, ვარსკვლავნი დააფრქვიესო. თავს კრეტსამბელი განაპეს, ბოლომდი შუა ხიესო. ჯვარით გარდმოგხსნეს, წაგგრაგნეს, ტილოში წაგახვიესო: დაგმარხეს, მკვდარსაც არ გენდვნენ, გარს მცველი შემოგხვიესო. ჰქმენ სულგრძელება მათზედა და დასთმე შენ ჩვენთვის ესო! დიდება მოთმინებასა შენსა, უფალო იესო! ჰქმენ სულგრძელება მათზედა და დასთმე შენ ჩვენთვის ესო! დიდება მოთმინებასა შენსა, უფალო იესო! დიდება მოთმინებასა შენსა, უფალო იესო! ვაი, რა კარგი საჩინო რა ავად მიგიჩნიესო! არ ვიცი, რად ქნეს უგბილთა, ავი რა შეგამჩნიესო? მკვდარს აღუდგენდი, კურნავდი კეთროვანს, წყალ-მანკიერსო; ბრმას თვალთ უხელდი, ცისცისად არჩენდი ეშმაკიერსო. უტყვს ენას ძღვნიდი, ყრუს – სმენას, საპყართა – სვლას შვენიერსო, პურს მცირეს დიდად, წყალს ღვინოდ უქცევდი, - ჭამე, სვი ესო. ამის მეტს არას ეტყოდი: ესევდით ღმერთს ზეციერსო! მშვიდად ცხოვრებდით, ნუ უზამთ ერთმანეთს თქვენ უდიერსო! განიკითხევდით გლახაკთა, ასმევ-აჭმევდით მშიერსო; რასაც კეთილს იქმთ, ღმერთი თქვენ მოგაგებთ მის მაგიერსო! ორსავ გზას წრფელს წინ უდებდი: ხორციელს და სულიერსო. ამის სანუფქოდ შენ მათა სიკვდილსა შეგამთხვიესო! ჰქმენ სულგრძელება მათზედა და დასთმე შენ ჩვენთვის ესო! დიდება მოთმინებასა შენსა, უფალო იესო! ჰქმენ სულგრძელება მათზედა და დასთმე შენ ჩვენთვის ესო! დიდება მოთმინებასა შენსა, უფალო იესო! დიდება მოთმინებასა შენსა, უფალო იესო! ვასილი ეგზემპლიარსკი მაცხოვრის სიტყვა ჯვრიდან „მამაო, მიუტევე ამათ, რამეთუ არა იციან, რასა იქმან“ (ლუკ. 23,34) „ამინ გეტყვი შენ: დღეს ჩემ თანა იყო სამოთხესა...“ (ლუკ. 23,43) „დედაკაცო, აჰა ძე შენი!.. აჰა დედაჲ შენი...“ (იოან. 19,26-27) „მწყურის!“ (იოან. 19,28) „ღმერთო ჩემო, ღმერთო ჩემო, რაჲსათვის დამიტევე მე?“ (მათე 27,46) „მამაო, ხელთა შენთა შევჰვედრებ სულსა ჩემსა“ (ლუკ. 23,46) „აღსრულებულ არს...“ (იოან. 19,30) მამა იუსტინე (პოპოვიჩი) „უფლის საშინელი განსჯა (გასამართლება)“ (საუბარი დიდ პარასკევთან დაკავშირებით) წმინდა მართალი იოანე კრონშტადტელი „სიტყვა დიდ პარასკევს“ გადაიწერეთ ფილმი „ტურინის სუდარა“ (რუსულ ენაზე) დღეს დამოეკიდების ძელსა, რომელმან დაჰკიდა ქვეყანა წყალთა ზედა; გვირგვინსა ეკალთაგან დაიდგამს ანგელოსთა მეუფე; ტყუილსა ძოწეულსა შეიმოსს, რომელმან შეჰმოსნა ცანი ღრუბლითა; ყვრიმლის-ცემასა ნებსით თავს-დებს, რომელმან იორდანეს განათავისუფლა ადამ; სამსჭვალითა განიმსჭვალვის სიძე ეკლესიისა; ლახვრითა განიგმირვის ძე იგი ქალწულისა; თაყვანის-ვჰსცემთ ვნებათა შენთა ქრისტე, თაყვანის ვჰსცემთ ვნებათა შენთა ქრისტე, თაყვანის ვჰსცემთ ვნებათა შენთა ქრისტე, გვიჩვენენ ჩვენ დიდებულიცა შენი აღდგომა. წმინდა მღვდელმთავარი ნიკოლოზ სერბი (ველიმიროვიჩი) დიდ პარასკევს - იერუსალიმიდან აი დადგა დღე უდიდესი დანაშაულის გახსენებისა, რომელიც კი ოდესმე ჩაუდენიათ მზის ქვეშ. დღე სირცხვილისა და შიშისა, ადამიანის სინდისს ჟამთა აღსასრულამდე რომ გაჰყვება. მორწმუნეებს წესად აქვთ, ამ დღეს ფიქრებით თუ ფიზიკურად ქრისტეს გზა გაიარონ. გზა, რომლითაც უფალს თავისი ჯვარი გოლგოთისაკენ მიჰქონდა. ჩვენ გეთსიმანიიდან გავემგზავრეთ, შევედით სახლში მისი მშობლის მშობლებისა, იოაკიმესა და ანასი, ვფიქრობდით ღვთისმშობლის შესახებ. მიჰყვებოდა ნეტავ ის ამ საშინელ პროცესიას? არა. მოგვიანებით ვნახავთ. პილატეს სასახლე, თითქოს ჩამქრალი ვულკანის ფერფლზე ვაბიჯებდეთ, მაგრამ ვნებათა ალი და ურჯულოების სიმყრალე ჯერ კიდევ იგრძნობა. აქ გაასამართლეს და მსჯავრი დასდეს ჭეშმარიტების მასწავლებელს. აქ უდანაშაულო ურჯულოთაგან გაიშოლტა. არ დარჩენია ერთი ადგილიც კი სხეულზე, რომ არ დასახიჩრებოდა. გასულ ღამეს ამაზე ებრაელებმა იზრუნეს, ახლა კი რომაელი ჯარისკაცები აღრმავებდნენ ჭრილობებს მისას. ის, ვინც რომის სამართალსა და კანონმდებლობას შეისწავლის, აქ მოსვლა არ აწყენდა, რათა საუკუნოდ ეთაკილებოდეს არაადამიანური გამცემლობა. აი ადგილი, სადაც მაცხოვარი ჯვრის სიმძიმისაგან დაეცა... როგორ არ დაეცემოდა?! მძიმეა ამ ღამის მდუმარედ ატანა, ღამისა, ცრუ ბრალდებებით, ცილისწამებითა და ცრუმოწმეობით რომ იყო აღსავსე. მყრალი ფურთხი და ჭრილობა - მის მიერ აღსრულებულ კეთილ საქმეთა სანაცვლოდ! უფალო, ნეტავ იმ დროს აქ ვყოფილიყავით! შენცა და შენს ჯვარსაც ხელში აგიტაცებდით! ასე ვფიქრობდით ჩვენ და ცრემლს ვღვრიდით ამ ტკივილის გზაზე, რომელიც ტანჯვის მდინარედ გადაიქცეოდა, მასზედ რომ ყველა ქრისტიანის ცრემლი დადენილიყო. ნეტარი გახლავთ სვიმონ კვირინელი (იხ. მათ. 27,32; მარკ. 15,21; ლუკ. 23,26), რომელმაც ქრისტეს ჯვრის ზიდვა იკისრა და ტანჯვა შეუმსუბუქა მას, ვინც კაცობრიობისათვის ევნო. აი, ჩვენ წმინდა ვერონიკას სახლთან ვიმყოფებით: ამ სახლის ფანჯრიდან შეამჩნია ვერონიკამ საშინელი მსვლელობა, ქრისტეს დასახიჩრებულმა სახემ, სისხლით, ფურთხით, მტვრითა და ოფლით გაჯერებულ ტილოს ნაჭერს რომ მოგაგონებდათ, მის ქალწულებრივ გულში თანაგრძნობა აღძრა. შეებრალა გოგონას, მიირბინა მსჯავრდებულთან და სუფთა ქსოვილით სახე მოსწმინდა მას მდუმარე მოწამემ ვერ შესძლო მადლობის სიტყვების წარმოთქმა, მაგრამ მადლიერების ნიშნად იმ ქსოვილზე საკუთარი გამოსახულება დაუტოვა. აი, ჩვენ იმ ადგილას მივედით, სადაც ღვთისმშობელი შვილს შეხვდა: როდესაც მას ეძებდა, იგი გვერდით ქუჩიდან გამოვიდა და პირისპირ აღმოჩნდა იესოსთან. მან ძლივს იცნო ქრისტე, ნუთუ ეს მისი ვაჟია, ნუთუ მან შობა იგი? ეს ერთიანი ჭრილობა, ზომით ადამიანის ტოლი რომ ჩანდა? მაგრამ ამ ჭრილობამ განკურნა ცოდვით მოწამლული კაცობრიობა. უფალს არაფერი უთქვამს მისთვის. არც დედას ამოუღია ხმა. მაგრამ მათმა სულებმა ერთმანეთს გაუგეს და მიესალმნენ. „პირმშოვ ჩემო, - გმინავდა დედის გული, - ჩემო ლამაზო გაზაფხულო, სად გაქრა შენი სილამაზე!“. ბოლოს ჩვენ აქ ვართ, სისხლიან კლდესთან, წინაშე გოლგოთისა. შუადღეა. იგი ჯვარზე სწორედ ამ დროს გააკრეს. ჩაქუჩების კაკუნი გაისმის ჩვენს სულებში. აქ სამი საათი შევჩერდით, სულებმა კი ჯვრის ძირში დაივანეს. დაე მისმა სისხლმა განბანოს ისინი! სამი საათის შემდეგ უფალი აღესრულა (იხ. მათ. 27,46-50). იმავე წამსვე ბუნება ადამიანური ურჯულოების წინააღმდეგ აღსდგა: „ქუეყანაჲ შეიძრა და კლდენი განსთქდეს“ (მათ. 27,51). მხოლოდ აღდგომა შეიძლებოდა, ყოფილიყო ჯილდო ამგვარი უსაზღვრო ტანჯვისათვის. მხოლოდ ქრისტეს აღდგომით შეუძლიათ ბუნებასა და ჩვენს სინდისს სიმშვიდის მოპოვება. „მისიონერული წერილები“ (წერილი 29), თბილისი, 2005 წ.  წმ. მღვდელმთავარი გაბრიელი (ქიქოძე)სიტყვა დიდ-პარასკევს ჯვარცმის გარდამოხსნასა ზედა ღმერთო ჩემო, ღმერთო ჩემო! რაისათვის დამიტევებ მე? (მათე, 24, 46). წმ. მღვდელმთავარი გაბრიელი (ქიქოძე) დღეს თვალნი ყოველთა ქრისტიანეთანი მიქცეულ არიან გოლგოთის მთისკენ და გულნი მორწმუნეთანი აღსავსე მით, რაიცა მოხდა მას ზედა. მივაქციოთ ჩვენცა, ძმანო ქრისტიანენო, თვალნი იმ მთისკენ, საიდამაც ისმის საშინელი ესე ხმა მწუხარებისა; ღმერთო ჩემო, ღმერთო ჩემო! რაისათვის დამიტევებ მე? რას და ვის დავინახავთ ჩვენ იქა? დავინახავთ უფალსა იესო ქრისტესა; ა) უღრმესსა, საშინელსა დამდაბლებასა და შეურაცხყოფასა შინა. შეხედეთ: უფალი ჩვენი და მაცხოვარი ჩამოკიდებულია ჯვარზე. ვინ იყო უმახლობელესი მიზეზი ამისა? მისი საკუთარი მოწაფე. იუდამ გასცა იგი! მტერიც არ უნდა გამოიმეტოს კაცმა ამ სახით, და აქ საკუთარი მოწაფე და მოციქული, ახალ ნაზიარები ხელისაგან უფლისა ამბორის ყოფით გასცემს მას! ბ) მაცხოვარი ჰკიდია ჯვარზე, დატოვებული, დაგდებული ყოველთა თვისთა უმახლობელესთა მოციქულთა და მოწაფეთაგან. რაც გინდა ღარიბი და საწყალი იყოს ქვეყანაზე კაცი, როდესაც ჩავარდება რაიმე უბედურებაში , იგი ყოველთვის მოიპოვებს ერთს, ან ორს მეგობარსა ანუ მონათესავესა, რომელნი ნუგეშინის სცემენ მას, ეზიარებიან მისსა მწუხარებასა. თვით უკანასკნელი ბოროტის მომქმედი, კაცის მკვლელი, მიიღებს ზოგიერთთა მისთა მოყვარეთაგან ნუგეშინის ცემასა. აქ კი თვით უმახლობელესთა მეგობართა მიატოვეს იგი და გაიქცენ. ერთმა მათგანმა ფიცით აღუთქვა მას, რომ ვიდრე სიკვდილადმდე არ მიგატოვებო მარტო, გარნა ამასაც შეეშინა და გაიქცა და სამ-გზის უარ-ჰყო. მართალია, იესო, ჩამოკიდებული ჯვარზე და მყოფი აღუწერელს ტანჯვაში, ხედვიდა დედასა თვისსა, რომელიც უყურებდა მას მწირითა თვალითა. გარნა ეს არა თუ ნუგეში იყო მისთვის, არამედ ერთიორად გარდააქცევდა მისსა ტანჯვასა. დედამან მისმან მრავალი მწუხარება გამოსცადა უწინაც მასზედ, და უკანასკნელად საყვარელსა თვისსა შვილსა ხედავს ჯვარზედ გატანჯულსა, გასისხლიანებულსა. აწ ასრულდა აქ მასზედ სამწუხარო წინასწარმეტყველება სვიმონ მართლისა: მახვილმან განვლო გულსა მისსა; გარნა მაცხოვარიც უარესად იტანჯებოდა, მხედველი მისისა მწუხარებისა. მაცხოვარი ჯვარს აცვეს მტერთა მისთა; იგინი მოერიენ მას, სძლიეს; დიდი ხანია ეძიებდენ იგინი მისსა სიკვდილსა, მაგრამ ვინ იფიქრებდა, რომ იგინი მოახერხებდენ ამას; მარტო ხალხი, რომელი ათასობით მისდევდა უფალსა, ყოველდღე, ისმენდა მისსა სწავლასა, მიიღებდა იმისგან ურიცხვსა ქველის მოქმედებასა, თითქოს არ დაანებებდა მათ ამისთანა ბოროტებას. გარდა ამისა მთავრობაც იყო, რომელსაც ისინი თითქო არ უნდა მიეშვა ამისთანა უსამართლო საქმისადმი, გარნა ბოროტთა მტერთა მისთა ყოველივე მოახერხეს, ხალხს თვალი აუხვიეს თავიანთითა მზაკვარი ენითა, მთავრობა მოატყუეს და შეაშინეს; უსამართლოება დღესასწაულობს, მტერობამ და მზაკვარებამ სძლია, მართალი და უბიწო კაცი ჩამოკიდებულია ჯვარზედ. რაბამ მწარეა და ძნელად მოსათმენელი ესრეთი დადაბლება და დასჯა კაცისა! იესო ქრისტეს, ჯვარზედ დაკიდებულსა, წარმოუდგენელად ტანჯულსა, მაყურებელთა და მიმომსვლელთაგან ესმოდა განკიცხვა: სხუანი აცხოვნა, აცხოვნე თავი შენი, ჩამოვედ მაგიერ ჯვარიდგან, უკუეთუ ძე ხარ ღვთისა; აცალეთ, ვიხილოთ, უკეთუ მოვა ელია ცხოვნებად მისსა! გ) იესო ქრისტე, ლურსმნებით მიკრული ძელზედ, ჩამოკიდებული რკინებზედ, თავი, ეკლის გვირგვინით დასისხლიანებული, გვერდი გაპობილი ისრითა... ვინ წარმოიდგენს მისსა ხორციელსა ტანჯვასა? გარნა სულიერი მისი მწუხარება იყო უმძიმესი და უსაშინელესი. მთელი ქვეყნის მწუხარება, ყოველი კაცის ხედვა, თითოეული ადამიანის კვნესა, კაცთა ნათესაობის ცოდვა, გულში ჰქონდა მას გაწონილი. ბოლოს მისი ტანჯვა და მწუხარება ისე გადიოდა, რომ თითქოს ღმერთმან დასტოვა, მიაგდო იგი: ღმერთო ჩემო, ღმერთო ჩემო! რაისთვის დამიტევებ მე? ხმობდა იგი მწარედ, ვიდრემდის კაცს გული აქვს დაიმედებული ღვთის შემწეობით, მას კიდევ არაფერი უშავს, კიდევ მოითმენს, გარნა თუ მან მწუხარებისაგან უნებლივად იფიქრა - ღმერთმა დამიტევა მე და მიმაგდოვო, მაშინ სჩანს, რომ მისი ვნება და ტანჯვა ერთი რამე წარმოუდგენელი და აღუწერელია. ამისთანა მდგომარეობაში იყო მაცხოვარი, როდესაც იგი ხმობდა: ღმერთო ჩემო, ღმერთო ჩემო, რაისთვის დამიტევებ მე! გარნა ამას ყოვლის შორის გოლგოთას მთასა ზედა გამობრწყინდა დიდებაცა მისი. 2) მთასა ზედა გოლგოთასა ვხედავთ ჩვენ საშუალ დადაბლებისა იესო ქრისტესისა მისსა უმაღლესსა დიდებასა. ა) ყოველივე ზემოხსენებული ტანჯვა და მწუხარება მან მიიღო თვისი კეთილი ნებით, მიიღო ვნება და ტანჯვა ჩვენთვის, კაცთათვის, და არა თუ მეგობართა და კეთილთა კაცთათვის, არამედ მტერთაცა თვისთა. მას ადვილად შეეძლო მოშორება თავისა თვისისაგან ამ მწუხარებისა, მაგრამ არ ინება. მაშასადამე, იფიქრე რაოდენი სიმაღლე სულისა გამოიჩინა მთასა ზედა გოლგოთასა ჯვარზედ დაკიდებულმა! ბ) ჯვარსა ზედა მყოფი აუარებელსა ტანჯვასა შინა იგი თავის თავს ივიწყებს და ზრუნავს თავის დედისათვის. არცა საშინელნი სატკივარნი, აღარცა ჰაზრი ქვეყნის გამოხსნისა არ დააბრკოლებს მას, მიაქციოს ყურადღება მშობელს დედას და ჩააბაროს იგი თავის მეგობარს სამზრუნველოდ. რაბამ გასაოცარი სიმდიდრე სულისა, რა გული, რა შვილებრივი სიყვარული უნდა ჰქონიყო მას, რომ ამისთანა მდგომარეობაში არ დაევიწყა მას დედაცა და მთელი ქვეყანაც! გ) იგი ჯვარზე დაკიდებული და სიკვდილზე მიახლოებული შეიწყნარებს ავაზაკსა, მასთანავე ჯვარცმულსა. ჩვენ როდესაც რამეზე ვფიქრობთ და დიდს საქმეს ვაკეთებთ, მცირე-მცირე საქმეები სულ დავიწყებული გვაქვს, გარნა მაღალი და ვრცელი სული მისი მცირე საქმეებსაც არ დასტოვებდა. სისხლი თვისი მთელი ქვეყნისათვის დამთხვევული, იგი კერძო პირსაც არ ივიწყებდა, არამედ ანუგეშებდა მას. დ) მაცხოვარმა ჯვარზე მყოფმა მიუტევა მტერთაცა თვისთა. რა გასაოცარი სიმაღლე და სიმდიდრე გულისა გამოჩნდენ ამ სიტყვებში: მამაო, მიუტევე მათ, რამეთუ არა იციან, რასა იქმან. ე) ბოლოს, მაცხოვარმა ჯვარზე ყოველივე აღასრულა: აასრულა ის საქმე, რომლისათვისაც მოვლინებული იყო ზეცითგან, მიაღწია იმ მიზანს, იმ ადგილს, რომლისკენ მიისწრაფებოდა თვისითა ვნებითა და მწუხარებითა; მან მოსპო, განაქარვა მწუხარება ყოველთა კაცთა, მისთვის რომ ვისაც კი ახსოვს მისი საქმე, ვინც დადგება მისი ჯვარის ქვეშა, მიილტვის მისკენ და ზეცისაკენ, მზგავსად მისსა, გზითა ვნებისა და შრომისათა, იგი თვითონაც საკუთარს თვისსა მწუხარებასა არა რად შერაცხს. მან ჯვარითა თვისითა მოსპო ყოველი ცოდვა და ვნება. წინაშე ჯვარისა მისისა დაგუბდება ყოველი ვნება, შური, სიძულვილი, მტერობა, შურის ძიება, სიხარბე. მან შეისყიდა სისხლითა თვისითა ყოველი ცოდვა და ბრალი კაცთა, შესწირა მსხვერპლი სწორი და უდიდესიცა ყოველთა ჩვენთა ცოდვათა. მან შეგვარიგა ზეციერ მამასთან; გოლგოთას მთაზედ დაარღვია ძალი ჯოჯოხეთისა, მოეფინა ნათელი სოფელსა, სცხონდა ყოველი მეძიებელი ცხონებისა. ამინ. სიტყვა ჯვარცმის გარდამოხსნასა ზედა და მუნ ჯვარს აცვეს იგი (ლუკ. 23, 32) ყოველნი წიგნნი საღმრთოისა წერილისანი რომ დაიკარგოსო, იტყვის დიდი წმინდა მამა ბასილი, მაშინ ერთი მხოლოდ უფლისა ჩვენისა იესო ქრისტესი ცხოვრება, ვნება და სიკვდილი საკმაოდ გვასწავლის ჩვენ, რაი არს ქრისტიანობა. გოლგოთის ჯვარზედ აღწერილი არის ყოველი, რაიცა საჭირო არის ჩვენთვის ცნობად ღვთისა და ჩვენი თავისა. ჯვარი ქრისტესი არის თვით შუაგულ-ადგილი, რომელსა ზედა შეიკრიბებიან და შეერთდებიან ყოველნი სწავლანი და ჭეშმარიტებანი ჩვენისა წმინდისა სარწმუნოებისანი. ჩვენი დაცემა და აღდგინება, ცოდვა და მადლი, მართლმსაჯულება და მოწყალება - ეს ყოველი წაიკითხება ჯვარსა ზედა. ჯვარი არის სასწავლებელი, იტყვის ნეტარი ავგუსტინე, სადაცა მასწავლებელი უსიტყვოდ გვასწავლის ჩვენ ძელითგან, რომელსა ზედა დამოკიდებულია. გარნა ამასთანავე იგივე ჯვარი არის ჩვენი სამსჯავრო. ჯვარი მაცხოვრისა არის ჩვენი სასწავლებელი. გოლგოთის ჯვარი, თუ ჯეროვნად ვუმზერთ მასზედა ჯვარცმულსა, გვასწავლის ჩვენ: ა) სრულსა მოთმინებასა. რა მოთმინებით მიიღო უფალმან თვით უსაშინელესი ტანჯვანი, ამას კაცის გონება ვერ წარმოიდგენს. იგინი იყვნენ არა თუ მარტო ხორციელნი, არამედ ცალკე სულიც მისი იტანჯებოდა, სხეული მისი თავიდან ფეხამდი იყო გვემული, დახვრეტილი, გასისხლიანებული თავი ეკლის გვირგვინითა, გვერდი ლახვრითა, ხელნი და ფერხნი ლურსმნებითა, მთელი სხეული ჯოხის ცემითა. ყოველნი მისნი, თვით უმცირესნი ასონი, სახსარნი, ძარღვნი იყვნენ ანთებულნი, გაჭიმულნი. ჩვენ რომ ერთი რომელიმე ასო ფრიად აგვტკივდება, მთელი გვამი იტანჯება და გვტკივა. მაცხოვარს კი აღარც ერთი უმცირესი ასო დარჩენია მთელი, ყოველი ასო შიგნით და გარეთ სტკიოდა. ამისთანა მდგომარეობა კაცის სხეულისა, რასაკვირველია, მის სულსაც გასტანჯავს. გარნა სულსა მაცხოვრისასა სხვანი ჰქონდენ საკუთარნი წყარონი ტანჯვისა. გაიხსენეთ განკიხცვა, ნერწყვი, ყვრიმალსა ცემა; გაიგონეთ სიტყვები: გიხაროდენ, მეუფეო ურიათაო! ანუ: აცადეთ, ვიხილოთ თუ მოვიდეს მასთან ილია; ანუ კიდევ: სხვანი აცხოვნა, აცხოვნე თავი შენი; აჰა, რომელი ტაძარსა დაარღვევს და მესამესა დღესა აღაშენებს. ანუ წარმოიდგინეთ დანახვა წინაშე მისსა მდგომარისა, მტირალისა დედისა მისისა და შეიტყვეთ, რომ არ იყო ქვეყანაზე ტანჯვა და ტირილი, ვითარცა მისი. და ესრეთ თუ ვისმე თქვენგანსა ეწიოს მწუხარება, სევდა, ტანჯვა, შეხედეთ ჯვარსა მისსა და ისწავლეთ მოთმინება. ბ) ჯვარი ქრისტესი გვასწავლის სიყვარულსა. ჩვენ ვებრალებოდით მას, ჩვენმა სიყვარულმა აღიყვანა იგი ჯვარზე. თვით ჯვარზე დაკიდებულმა, საშინელსა ტანჯვასა შინა მყოფმა, არ მოიკლო მან სიყვარული. გაიხსენეთ მისი სიტყვები: მამაო, მიუტევე ამათ, რამეთუ არ იციან, რასა იქმან! ანუ გაიხსენეთ რა უთხრა მასთან ჯვარცმულსა ავაზაკსა: ამინ გეტყვი შენ, დღეს ჩემთან იყო სამოთხესა შინა. ხოლო დედასა თვისსა ჩააბარებს საყვარელსა თვისსა მოწაფესა, მეტყველი: აჰა ძე შენი! და იოანე ეტყვის: აჰა დედა შენი! რაც გინდა გაყინული ჰქონდეს კაცს გული, არ შეუძლია არ იგრძნოს ლმობიერება და სიყვარული შემხედველმა გოლგოთის ჯვარისა და გამგონემ ამათ სიტყვათა. გ) ჯვარი გვასწავლის კიდევ, რათა ჩვენცა ჯვარს ვაცვათ ხორცნი ჩვენნი ქრისტესთან. სხვა გზით, გარეშე ჯვარისა, არ შეეძლო ქრისტეს გამოხსნა და ცხონება ჩვენი. არც ჩვენ შეგვიძლია, ძმანო ჩემნო, ვეზიაროთ მისსა მაცხოვარებასა, თუ ჯვარს არ ვაცვამთ ხორცთა ჩვენთა. ქრისტესთა მათ, იგი ვინც ქრისტეს ეკუთვნის, ხორცნი მათნი ჯვარს აცვან ვნებითურთ და გულისთქმით. დ) ვისწავლოთ აგრეთვე ჯვარისაგან შეურაცხ-ყოფა სოფლისა და მისი დიდებისა. მაცხოვარი ეკიდა ჯვარზე, ვითარცა ერთი უკანასკნელი და უღარიბესი კაცთაგანი. უწინ მას ერთი წყვილი ტანისამოსი მაინც ჰქონდა: ახლა ისიც გაძარცვეს, ტიტველია. ახლა მას ეკუთვნის მხოლოდ ერთი ფიცარი, რომელზედაც დამოკიდებულია და ხმა-მაღლად, თუმცა უსიტყვოდ გვასწავლის: ნუ დაემორჩილებით სოფლის დიდებასა! ე) ვისწავლოთ სიმდაბლე: თუ ოდესმე, ძმაო, გულში გაგიჩნდეს მაღალი ჰაზრი, თავხედობა, შეხედე ჯვარსა. რას დაინახავ? მას ზედ დაკიდებულია დიდება ღვთისა! ჩვენ ისე ღრმად დავეცით, რომ ძე ღვთისა სისხლსა თვისსა ღვრის და კვდება ჩვენთვის. ვ) ვისწავლოთ აგრეთვე შერიგება, მადლი, მშვიდობა. ჯვარსა ზედა ცხადად დაწერილ არს: არა ნებავს ღმერთსა სიკვდილი ცოდვილისა, არამედ რათა მოიქცეს და სცხოვნდეს. ხელით წერილი ცოდვათა ჩვენთა დაიხია! მაცხოვარს ხელები აქვს განპყრობილი, რათა მიემთხვიოს ყოველთა ცოდვილთა, მონანულთა. დაუფასებელი სისხლი დაითხია ცოდვათა ჩვენთათვის, ავაზაკი ცხონდა. ხმამაღლა ქადაგებს ჯვარი: ყოველი კაცი მიიღებს ამიერ შენდობასა, მადლსა, მშვიდობასა, თუ მოიტანს სინანულსა. გარნა, როგორც უწინ ვსთქვით, ჯვარი არის ჩვენი სამსჯავროცა. ცოდვილი შემნანებელი ჯვარითგან მიიღებს უდიდესსა ნუგეშსა, ვინაითგან მაცხოვარმა ჭეშმარიტად ივნო და შეგვარიგა ზეციერს მამასთან; გარნა შეუნანებელი ცოდვილისათვის ჯვარი არის საშინელი სამსჯავრო და სასჯელი. რას ეტყვის მაცხოვარი, როდესაც წარმოუდგება მას განუღვიძებელი ცოდვილი? ა) მე თქვენ შეგიყვარეთ და თქვენ მომიძულეთ, მდევნიდით, მკიცხავდით, მგმობდით; თქვენ არ დააფასეთ ჩემი სიყვარული და მომაგეთ მე უმადურება; უმისოთაც ღირსი იყავით თქვენ სასჯელისა, ვითარცა ცოდვილნი, გარნა აწ ბრალი თქვენი უდიდესია, რადგანაც თქვენ შეურაცხ-ჰყავთ ჩემი განუზომელი სიყვარული. ვისაც არ განაღვიძებს ამისთანა სიყვარული, იგი ჯოჯოხეთისა არის. ბ) მე თქვენთვის ვივნე. მე უბრალო ვიყავი, გარნა მივიღე ჩემს თავზე ცოდვა ყოვლისა კაცისა და ვიტვირთე მათთვის ყოველი სასჯელი. არსად, არაოდეს არ გამოჩენილა ასე ფიცხლად მართლ-მსაჯულება ღვთისა, არცა სამოთხეში, არცა წარღვნაში, არცა სოდომსა და გომორზე. თქვენზე, შეუნანებელ ცოდვილთა ზედა იქმნება მსგავსივე ფიცხელი სასჯელი. გ) მე შევწირე ჩემი თავი მსხვერპლად. ჩემი თავი მივეცი თქვენდა გამოსასყიდად ცოდვისაგან, გარნა თქვენ მაინც შეიყვარეთ მონანება ცოდვისა. თქვენ არაფერი შემომწირეთ მე, არცა გული, არცა ჰაზრი, არცა ერთი კეთილი საქმე. თქვენი კერპი, თქვენი ღმერთი იყო ვერცხლის სიყვარული, ანგაარება, ხორცის სიამოვნება; ამით უკმევდით საკმეველსა, მათთვის იკლავდით თავსა; მათ შესწირავდით თქვენს თავს მსხვერპლად. დ) მე დავთხიე სისხლი. ერთი წვეთი ჩემი სისხლისა საკმაო იყო განბანვად მთელი თქვენის ცოდვისა. ადვილად შეგეძლოთ თქვენცა განთავისუფლება ცოდვათაგან, გარნა თქვენ არ უყურებდით ჩემსა ოფლსა, ჩემთა ცრემლთა, ჩემს სისხლსა. ახლა რომლისა სასჯელისა ღირსი არა ხართ თქვენ? ე) მე მოვკვდი თქვენთვის, რათა თქვენც მოკვდეთ ცოდვისათვის. გარნა არა შემხედველი ამისა, თქვენ არ მოკვდით ცოდვისათვის; ცოდვა ყოველთვის ცოცხალი იყო თქვენ შორის. ამისთვის თქვენ მიეცემით საუკუნოსა სიკვდილსა. მე ვიქმენ დაფლულ; თქვენ კი, ნაცვლად მისსა, რომ დაგეფლათ ცოდვანი თქვენნი, მე დამფალით. აწ ჯოჯოხეთი იქმნება თქვენი საუკუნო საფლავი. დასასრულ, ძმაო ჩემნო, ვისთვისაც ჯვარი ქრისტესი არ არის სასწავლებელი, მისთვის იგი გარდაიქცევა სამსჯავროდ, დასასჯელად. მეორესა საშინელსა მოსვლასა ქრისტე გამოჩნდება ჯვარითა თვისითა. მონანულნი, ცხონებულნი გაიხარებენ; ცოდვილნი იქმნებიან ზარ-განხდილნი, მოწყლულნი. ამინ. სიტყვა დიდ-პარასკევს ჯვარცმის გარდამოხსნასა ზედა ქრისტესთა მათ ხორცნი თვისნი ჯვარს აცვნეს ვნებითურთ და გულის თქმით. (გალ. 5, 24) ძმანო მართლ-მადიდებელნო ქრისტიანენო! უკანასკნელთა ამათ დღეთა შინა არა ერთ გზის გაიგონეთ თქვენ ოთხთავე სახარებათაგან ვრცელი მოთხრობა უფლისა იესო ქრისტესი ვნებისა და ჯვარცმისა; დღესაც კიდევ ერთხელ წაკითხულ იქმნა ყოველი, რაიცა მას უყვეს და რომელიც მოითმინა მან ჩვენთვის, და აჰა ესერა, ხატიცა მისი, რომელიც ცხოვლად წარმოადგენს წინაშე თვალთა ჩვენთა, რა მდგომარეობაში იყო იგი, როდესაც ჯვარისაგან გარდამოხსნეს. რას გრძნობდით დღეთა ამათ შინა, რა მოძრაობა იყო გულთა შინა თქვენთა, როდესაც გესმოდათ საშინელი მოთხრობა იესო ქრისტეს წვალებისა? თუ უქმად და გულ-გრილად ისმენდით მოთხრობათა აწინდელთა დღეთასა, ეს იქმნება ფრიად სამწუხარო მოვლენა; მაგრამ არა! თვით თქვენი სახე გამოაჩენდა უნებლივად მწუხარებასა გულისასა; ზოგიერთს თქვენს შორის ცრემლიც მოსდიოდა. საკვირველი არ არის! ვინც გულითად მოისმენს იესო ქრისტეს წვალებას, არ შეუძლია არ შეწუხდეს და ცრემლი არ მოუვიდეს. გარნა რისთვის უნდა იყოს მწუხარება ჩვენი, რას ანუ ვის უნდა ვსტიროდეთ! ჩვენს თავზედ უნდა ვსწუხდეთ და ჩვენი თავი უნდა დავიტიროთ, და არა იესო ქრისტე. ასულნო იერუსალიმისანო, ნუ სტირით ჩემზედა, არამედ თავთა თქვენთა სტიროდეთ და შვილთა თქვენთა (ლუკ. 23, 26) უთხრა მაცხოვარმა დედათა, რომელნი სტიროდენ და იტყოდენ, მხედველნი მისი წვალებისა. ჩვენთვის დაითმინა მან ყოველი, ჩვენთა ცოდვათა აღიყვანეს იგი ჯვარსა ზედა, ჩვენმა უგუნურებამ შეუთხზო მას ეს ეკლის გვირგვინი, ჩვენმა სიავემ და თავხედობამ განუხვრიტეს მას ფერხნი და ხელნი. ჩვენმა სასტიკობამ და სიბრმავემ განუპეს მას გვერდი ლახვრითა, იგი უსჯულოებათა ჩვენთათვის იწვალა და ცოდვათა ჩვენთათვის გვემულ იქმნა; სასჯელი სოფლისა ჩვენისა მას ზედა (ისაია 53, 5). რით უნდა გადავიხადოთ ჩვენ მის წინაშე ეგოდენი მისი ქველის მოქმედება! რა მივაგო უფალსა ყოვლისათვის, რომელი მომაგო მე? (ფს. 115). თუ ფიქრობ, ძმაო ჩემო, ვითომც საკმაო იყო შენი მხრით ის, რომ ამ დღეთა შინა ცოტაოდენ გული შეიწუხე, რამდენიმე ცრემლი გადმოყარე, მის ხატს დაუჩოქე და ეამბორე, შემცდარი ხარ. გულის გრძნობა და ცრემლი ერთი წამის საქმეა, გახვალ აქედან და სხვა მრავალი გულის გრძნობანი გაგ | |
|
| |
| სულ კომენტარები: 0 | |
